در میان موج‌های پرتلاطم تبعید و مقاومت، کتاب «رحِمِ پاره» اثر تمنا ایثار، نویسنده مهاجر افغانستانی، به تازگی منتشر شده است – رویدادی که نه تنها یک دستاورد ادبی، بلکه نمادی از صدای سرکوب‌شده زنان افغانستان است. این کتاب، که توسط انتشارات کتاب کابل به چاپ رسیده، روایتی زنانه، شخصی و اجتماعی از تبعید، سرکوب و ایستادگی را درهم می‌آمیزد و پژواکی از رنج جمعی زنانی است که پس از سقوط کابل در اوت ۲۰۲۱، از خانه، تاریخ و حافظه اجتماعی‌شان رانده شدند.
تمنا ایثار، در اعلام خبر انتشار کتاب، از غافل‌گیری خود سخن گفته و تأکید کرده: «آواره‌شدن هیچ‌وقت یک انتخاب نیست؛ همیشه یک جبر است.» از این جبر، «رحِمِ پاره» زاده شده – کتابی که نه تنها از ترک وطن می‌گوید، بلکه از بریدن زبان، حس تعلق، زمان و صدا نیز روایت می‌کند؛ بریدن‌هایی که برای بسیاری از زنان افغانستان، هر روز تکرار می‌شود.
این اثر، حاصل سال‌ها «آواره‌نویسی» تمنا ایثار است؛ نوشتاری تکه‌تکه که او آن را نوعی بقا و مقاومت در تبعید می‌بیند. «رحِمِ پاره» فراتر از روایت شخصی یک زن مهاجر، سندی تاریخی از رنج زنان است – رنجی که صفحات رسمی تاریخ از بازتاب آن ناتوان‌اند.
کتاب در مرز خاطره‌نویسی، روایت مستند و نوشتار فمینیستی ایستاده؛ تجربه‌ای زنانه از تبعید، فرار، خشونت و بازسازی خویشتن در جهانی ازهم‌پاشیده. این اثر، بار جمعی یک ملت را بر دوش می‌کشد؛ ملتی که در آینه صدای زنان خاموش‌شده، رنج‌هایش را بازمی‌یابد.
در معرفی رسمی کتاب آمده: «رحم پاره، تنها روایت شخصی یک زن و انسان مهاجر افغانستانی نیست، بلکه پژواک یک وجدان تاریخی است؛ واگویه‌ای از دل تاریکی و انکار، صدایی برخاسته از درد، تبعید، فروپاشی، و بازایستادن. این کتاب، تلاشی است برای مستندسازی زخم‌هایی که گاه آن‌قدر عمیق‌اند که تاریخ رسمی از بازگو کردن‌شان عاجز می‌ماند.»
«رحِمِ پاره» از فروپاشی کابل و سلطه دوباره طالبان سخن می‌گوید، اما روایتی بیرونی نیست؛ به لایه‌های پنهان ترس، دلهره، سکوت، اشتیاق به بقا و بازنویسی خویشتن می‌پردازد.
فریحه ایثار نوشته: «این کتاب صدای یک زن افغانستانی است که جداشدن و بُریدن را تجربه کرده و هنوز می‌نویسد… رحم پاره، کتاب شماست و کتاب همه‌ی ماست.»
در حالی که سیاست‌های طالبان با حذف سیستماتیک زنان از آموزش، کار، رسانه، هنر و حضور اجتماعی همراه است، انتشار این کتاب یک اقدام سیاسی، فرهنگی و تاریخی برجسته است. همچنین، رونمایی رسمی کتاب در لندن، با حضور فرهنگیان، نویسندگان و فعالان مانند رضا محمدی، بتول حیدری و راحله صدیقی، در روزهای اخیر (۲۳ اوت ۲۰۲۵) برگزار شد و مورد استقبال قرار گرفت.
این کتاب می‌تواند آغازگر گفت‌وگوهای تازه درباره نقش زنان در ثبت تاریخ، روایت‌گری در تبعید و ساختن آینده‌ای باشد که در آن، «صدا» حذف‌شدنی نیست. نسخه‌های چاپی و الکترونیکی کتاب اکنون در دسترس است و می‌توان آن را از سایت‌هایی مانند کتاب کابل یا گوگل بوکز تهیه کرد.
